Sirkü 1797 – Enflasyon muhasebesi başlıyor

Bilindiği üzere VUK mükerrer madde 298 ve geçici 25 inci madde hükümleri kapsamında 2003 ve 2004 yılları bilançolarında enflasyon düzeltmesi yapılmıştı. O tarihten bu güne kadar şartlar oluşmadığı için düzeltme yapılmamıştı. Ancak bu sene 

7352 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanuna eklenen Geçici 33 üncü maddesindeki;

“31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez.”

Amir hükmü gereğince. 31/12/2023 bilançolarında enflasyon düzeltmesi yapılacak.

Bu hüküm gereğince kollektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil, kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 31/12/2023 tarihli Bilançolarda yer alan Parasal Olmayan Kıymetlere. (VUK 328 sıra nolu GT ek 2 bakınız) enflasyon düzeltmesi yapılmak zorundadır.

Parasal olmayan kıymetler Ulusal para değerindeki değişmelere rağmen satın alma güçleri değişmeyen kıymetlerdir. Yani İşletmenin arsa ve arazileri ya da demirbaşları gibi.

Enflasyon düzeltmesine ilişkin işlemler 328 sıra nolu VUK Genel tebliğinde açıklanmıştır.

Genel anlamda enflasyon düzeltmesi, paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulmasıdır.

Enflasyon düzeltmesi, mali tablolarda yer alan kıymetlerin Türk Lirası değerlerinin tablonun ait olduğu tarihteki değerine yükseltilmesinden ibaret bir işlemdir. Düzeltme, parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştirilecektir.

Enflasyon düzeltmesinin amacı, mali tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasıdır. Bunu gerçekleştirmek için mükellefler aşağıdaki hususları sırasıyla yerine getireceklerdir.

– Mali tabloda yer alan kıymetlerden hangilerinin parasal olmayan kıymet olduğu tespit edilecektir.

– Tespit edilmiş parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarları bulunacaktır.

– Bulunan bu tutarlar ait oldukları düzeltme katsayılarıyla çarpılacaktır.

– Parasal olmayan kıymetler düzeltilmiş değerleriyle, parasal kıymetler ise düzeltmeye tabi tutulmaksızın mali tabloda gösterilecektir.

Düzeltme işlemi, Türkiye geneli için hesaplanan toptan eşya fiyatları genel endeksi göz önünde bulundurularak Hazine ve Maliye Bakanlığınca saptanacak düzeltme katsayıları kullanılarak yapılacaktır.

Enflasyon düzeltmesinin 31/12/2023 tarihli bilançolarda VUK 328 sıra nolu Genel tebliğ esas alınarak doğru bir şekilde yapılması, işletmelerin 2024 ve sonrası için (geçici vergi dönemleri dahil) vergi planlaması açısından önemlidir.

Zira,

31/12/2023 tarihli bilançonun düzeltilmesi sonucu oluşacak kâr veya zarar, 2023 yılına ilişkin mali kâr/zarar hesabında dikkate alınmayacak, 2024 yılına bu düzeltilmiş bilançodaki değerlerle başlanacaktır.

2024 yılı ve devamında (enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşmasıyla) geçici vergi dönemleri dahil, bilançolarda enflasyon düzeltmesi yapılacak ve enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan kârlar vergiye tabi olacaktır.

31/12/2023 tarihli bilançonun düzeltilmiş tutarları, 2024 yılı için başlangıç değerleri olarak dikkate alınacağından 2023 yılı bilançosundaki enflasyon düzeltmesi, 2024 yılı enflasyon düzeltmesi sonucu ortaya çıkacak kâr veya zarar açısından belirleyici olacaktır.

Ayrıca firmaların kullanmakta oldukları muhasebe programlarının enflasyon muhasebesi sistemine uygun olup olmadığının kontrol etmesi, Enflasyon muhasebesi modülleri olmayan programları kullananların bu modülleri temin ederek muhasebe sistemlerini Enflasyon muhasebesine hazır hale getirmesinde yarar vardır.

————————

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.