Yabancı paraların TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümünde istisna

11 Şubat 2022     Sirkü 1622

TC Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi hükmüne istinaden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak;

7352 sayılı Kanunun 2 inci maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 14’üncü maddede yer alan ve Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını,

Dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda belirtilen kazançlarına ilişkin kurumlar vergisi istisnası hakkında açıklamaların yer aldığı, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 19) 11 Şubat 2022 Tarih ve 31747 Sayılı resmi gazetede yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Bu Tebliğ ile;

– Dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı para hesaplarına ilişkin istisna uygulaması,

Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna,

Türk lirasına dönüşüm tarihinde oluşan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna,

Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarının dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kazançlarda istisna,

Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarından vade tarihinde elde edilen kazançlarda istisna,

Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan mükelleflerin Kanunun geçici 14’üncü maddesinin birinci fıkrası karşısındaki durumu,

– 18/2/2022 tarihinden 31/12/2022 tarihine kadar Türk lirasına çevrilen yabancı paralara ilişkin istisna uygulaması,

– Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülen altın hesabı ile işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerinden elde edilen kazançlarda istisna,

– Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüştürülen yabancı para ve altın hesaplarına ilişkin olarak istisna uygulanabilecek dönemlerde doğan zararın durumu,

– Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumu

hususlarında açıklamalar yapılmıştır.

Genel Tebliğde yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

31.12.2021 tarihli bilançoda yer alan yabancı paralar ve altın hesapları

ile

01.01.2022 tarihinden itibaren açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri geçici 14. madde kapsamındadır.

İstisna;

Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,

2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar (17 Şubat 2022) Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar için

uygulanacaktır.

– Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 17 Şubat 2022 tarihinden sonra 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, geçici 14. maddede öngörülen süre ve şekilde Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançları, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

– Tebliğde yer alan açıklama çerçevesinde TC Merkez Bankası mevzuatı gereği istisnadan yararlanabilmek için gerçek kişiler için en az 3 ay Tüzel kişiler için 6 aylık hesap açılması gerektiği anlamı çıkmaktadır.

– Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan kurumlar vergisi mükellefleri, hangi özel hesap dönemine tabi olduklarına bakılmaksızın 31.12.2021 tarihi itibarıyla çıkaracakları bilançolarını dikkate almak suretiyle bu bilançoda yer alan yabancı paralar ve altın hesapları ile 01.01.2022 tarihinden itibaren açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri dolayısıyla istisnadan yararlanabileceklerdir.

– 31/12/2021 tarihli bilançoda yer alan ve 1/10/2021 tarihinden önceki dönemlere ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının bu istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.

– 31.12.2021 tarihi itibarıyla şirket aktifinde mevcut olmakla birlikte, TC Merkez Bankası Kanunu’nun ilgili hükmü kapsamında Türk Lirasına dönüşümü yapılamayacak olan alacaklar ve verilen avanslar gibi hesaplarda izlenen yabancı paralar bu kapsamda istisnaya konu edilemeyecektir.

– Türk Lirası mevduat hesabının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun ilgili hükmü kapsamında açılması şartıyla, Türk Lirasına dönüşümün 7352 sayılı Kanun’un Resmî Gazetede yayım tarihinden önce olması istisnadan yararlanmaya engel teşkil etmeyecektir.

– 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarının sadece bir kısmının bu düzenleme kapsamında Türk Lirası mevduat veya katılma hesabına dönüştürülmesi halinde, dönem sonu (31/12/2021) itibarıyla kur farkı değerlemesinden doğan kambiyo karının istisna uygulanacak kısmı, Türk Lirasına dönüştürülen yabancı paraların mükellefin 31/12/2021 tarihli bilançosunda yer alan yabancı para hesabına oranı dikkate alınmak suretiyle tespit edilecektir.

– 31.12.2021 tarihli bilançonun “Bankalar Hesabında” yer alan yabancı paraların birden fazla döviz tevdiat hesabından oluşması halinde yasal düzenlemeler kapsamında dönüştürülebilen döviz cinslerine ilişkin döviz tevdiat hesapları istisna tutarının belirlenmesinde birlikte dikkate alınacağı açıklanmıştır. Tebliğdeki örneklerde Dolar ve Avro hesaplarının bir kısmının dönüştürülmesi halinde istisna tutulacak tutar dönüşüm oranı (“Dönüşüm oranı = Dönüştürülen yabancı para tutarı (TL) / Yabancı para bakiyesi (TL)”) kullanılarak hesaplanmıştır.

– Dönüşüm kapsamında Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak bu istisnayla sınırlı olmak üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, istisna kazançlara ilişkin gider ve zararların kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacağına ilişkin hükmü uygulanmayacaktır.

– Türk Lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda bu madde kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir.

———————-

Hatırlatma:

Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.

Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.