Hakediş Ödemelerinde Katma Değer Vergisi ( KDV) Uygulaması
10 Mart 2016 Sirkü 1118
Özellikle senelere sari inşaat ve onarım işlerinde gündeme gelen kısım kısım teslimler ve bu teslimlere ilişkin hak edişlerde KDV uygulaması zaman zaman tereddütlere neden olmaktadır.
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanununun 42 inci maddesinde, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat sayılır) ve onarım işlerinde kar veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve karın tamamının da o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterileceği hükmüne yer verilmiştir.
Vergi uygulamasında birden fazla yıla yaygın inşaat ve onarma işlerinde, vergilendirme dönemi tek bir dönem olarak kabul edilmekte; işin yapımı sırasında ihale makamınca müteahhit firmaya yapılan hakediş ödemeleri üzerinden anılan Kanunun 94/3 üncü maddesi uyarınca gelir vergisi tevkif edilerek Hazinenin kaybı önlenilmeye çalışılmakta; bu işlerde vergilendirme ancak işin bittiği yılda hesaplanan kazanç esas alınarak yapılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin (a) bendinde, vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılmasıyla; (b) bendinde ise malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesiyle meydana geleceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan avans ödemelerinde vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden avans ödemeleri sırasında KDV hesaplanmayacağı tabidir.
Katma değer vergisi uygulaması bakımından, taahhüde dayanan işlerde vergiyi doğuran olay ihaleye ilişkin hakedişin ita amirlerince onaylandığı ya da bu işleme ait fatura veya benzeri belgelerin düzenlendiği anda meydana gelmektedir.
Nitekim gelir idaresi Başkanlığınca verilen muhtelif özelgelerde konu bu yönüyle müstekar hale getirilmiştir.
Örneğin 6.1.200 tarih ve B.07.0.GEL.0.52/5210-6/689 sayılı özelge de,
“hakediş belgesi düzenlenmek suretiyle kısım kısım yapılan işlerde, yapımı tamamlanarak hakediş belgesi düzenlenen her bir kısım için fatura düzenlenmesi ve katma değer vergisi beyan edilmesi gerekmektedir.”
30.01.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-98 sayılı özelge de
“taahhüt işlerine ilişkin hakediş belgelerinin ita amirince onaylandığı tarihte katma değer vergisini doğuran olay meydana geleceğinden, bu işleme ait KDV nin onay tarihini içeren dönemde beyan edilmesi gerekmektedir. Ancak, ifa etmiş olduğunuz işlere ait hakediş belgelerinin ita amirince onaylanmasından önce Şirketiniz tarafından fatura düzenlenmesi durumunda vergiyi doğuran olay meydana gelecek olup, KDV nin de faturanın ait olduğu dönemde beyan edileceği tabiidir.”.
16.05.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130[2011-2-24-02]-571 sayılı özelge de,
“hizmet bedelinin döviz cinsinden belirlenip, ödemenin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihten sonra yapılması halinde ödeme tarihi ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih arasında ortaya çıkan vade farkı mahiyetindeki kur farkları katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Bu durumda, kur farkının KDV dahil işlem bedeli üzerinden hesaplanması halinde kur farkı tutarı üzerinden iç yüzde yoluyla, kur farkının KDV hariç bedel üzerinden hesaplanması halinde ise kur farkı tutarı üzerinden ayrıca KDV hesaplanıp beyan edilecektir.”
Denilerek konu müstekar hale getirilmiştir.
Hakedişlerde hakediş tutarı işin bittiği yıl hesaplarında gelir olarak gösterileceğinden Hakedişle birlikte tahsil edilen KDV, hakediş faturasının tarihini kapsayan KDV dönemi beyanında ilave KDV olarak gösterilecektir. Dolayısıyla muhasebesel kaydı
120 Alıcılar hs. XXX
350 Yıllara yaygın inşaat ve onarım hakediş bedelleri Hs XX.
391 hesaplana KDV (İlave KDV) X
Şeklinde olacaktır.
——————————————————
Hatırlatma:
Sirkülerlerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşımakta olup içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
Konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.