Nevi değişikliği (Tür değişikliği)

2 Şubat 2015     Sirkü 1016

6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 180 inci maddesi gereği Bir şirket hukuki şeklini değiştirebilir. Yeni türe dönüştürülen şirket eskisinin devamıdır.

TTK 181 inci maddesi gereği;

Bir sermaye şirketi;

• Başka türde bir sermaye şirketine,

• Bir kooperatife,

Bir kollektif şirket;

• Bir sermaye şirketine,

• Bir kooperatife,

• Bir komandit şirkete,

Bir komandit şirket;

• Bir sermaye şirketine,

• Bir kooperatife,

• Bir kollektif şirkete,

Bir kooperatif bir sermaye şirketine;

dönüşebilir.

Öte yandan KVK 19 uncu madde gereğince de;

• Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanunî veya iş merkezlerinin Türkiye’de bulunması.

• Münfesih kurumun devir tarihindeki bilânço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilânçosuna geçirilmesi.

Şartlarını birlikte taşıyan birleşmeler devir hükmünde olduğundan tür değiştirmeleri devir hükmündedir.

Nevi değişikliği halinde vergilendirme ve beyan

Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine uygun olarak yapılacak Nevi değişikliğinde, aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde nevi değiştiren kurumun sadece nevi değiştirdiği tarihine kadar elde ettiği kazançlar vergilendirilecektir.

Nevi değişikliğinden doğan kârlar ise hesaplanmayacak ve vergilendirilmeyecektir.

Nevi değişiklik tarihi, şirket yetkili kurulunun Nevi Değişikliğine ilişkin kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarihtir.

Nevi değişikliğine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi, Nevi değişikliğinin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde münfesih kurumun (Nevi değişen kurumun) bağlı bulunduğu vergi dairesine verilecektir.

Beyanname, münfesih kurum ile yeni kurum tarafından nevi değişikliği (devir) tarihi itibarıyla hazırlanacak ve müştereken imzalanacaktır.

Nevi değişikliği tarihine kadar olan kazancın vergilendirilebilmesi için (devir) Nevi değişikliği tarihi itibarıyla hesaplanan kazancın bu beyannameye dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir. Bu tarihten sonraki işlemlerden doğan kazanç, devralan kuruma yani nevi değişen yeni kuruma ait olacaktır.

(Devir) Nevi değişikliği işleminin hesap döneminin kapandığı aydan kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar geçen süre içerisinde yapılması halinde, münfesih kurumun önceki hesap dönemine ilişkin olarak hazırlanacak kurumlar vergisi beyannamesi de (devre) Nevi değişikliğine ilişkin kurumlar beyannamesi ile birlikte verilecektir. Söz konusu beyannamelerin de münfesih kurum ve birleşen kurum tarafından müştereken imzalanarak münfesih kurumun bağlı bulunduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Örnek 1: Hesap dönemi takvim yılı olan (A) Ltd. Şti. 4/6/2014 tarihinde nevi değiştirerek (A) A.Ş.’ye devredilmiştir. Bu durumda, (A) Ltd. Şti.nin 1/1/2014 – 4/6/2014 tarihleri arası kıst dönemine ilişkin beyannamenin 4/7/2014 tarihi mesai saati sonuna kadar münfesih kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Örnek 2: (A) Ltd. Şti.nin 11/2/2014 tarihinde (A) A.Ş.’ye dönüşmesi halinde ise münfesih (A) Ltd. Şti.nin 1/1/2014 – 11/2/2014 tarihleri arası kıst dönemine ilişkin beyanname ile 2013 hesap dönemine ilişkin beyannamenin 13/3/2014 tarihi mesai saati sonuna kadar münfesih kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

(Birleşilen kurum) Nevi değişen yeni kurum, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini münfesih kurumun Nevi değişikliği (birleşme) sebebiyle verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt edecektir. Mahallin en büyük mal memuru, bu hususta birleşilen kurumdan ayrıca teminat isteyebilecektir. Kurumlar Vergisi Kanununun uygulanmasında, mahallin en büyük mal memuru vergi dairesi başkanlığının bulunduğu illerde vergi dairesi başkanları, diğer illerde ise defterdarlardır.

Verilecek beyannamelerin ekine söz konusu taahhütname ile devre ilişkin bilançonun ve gelir tablosunun bağlanması gerekmektedir.

Öte yandan, geçici vergi beyannamesinin verilme süresinden önce aynı döneme ilişkin olarak nevi değişikliği (devir) işlemleri nedeniyle kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi halinde, bu dönem için ayrıca geçici vergi beyannamesi verilmeyecektir. Nevi değişikliği (Devir) nedeniyle münfesih hale gelen kurumun, Nevi değişikliği (devir) tarihine kadar ödediği geçici vergiler, nevi değişikliği (devir) dolayısıyla vergilenecek nevi değişikliği (devir) öncesi kazanç üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Mahsup edilemeyen tutarın kalması halinde, bu tutar nevi değişen yeni kurumun (birleşilen) kurumlar vergisinden mahsup edilecektir

18.2.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-121 sayılı İVD Başkanlığının özelgesine göre; nevi değiştiren şirket eskisinin devamı niteliğinde olduğundan, Değişikliğin vuku bulduğu yıl için eski şirketle tam tasdik sözleşmesi olam YMM nin yeni şirketle yeniden tam tasdik sözleşmesi yapmasına gerek bulunmamaktadır.

Nevi değişikliği nevi değiştiren şirket açısından işi terk, yeni şirket açısından yeni işe başlama gibidir.

Dolayısıyla;

Değişikliğin vuku bulduğu dönem (Takvim yılı) için tam tasdik raporları;

• Dönem başından nevi değişikliğinin gerçekleştiği tarihine kadar olan dönem için eski şirket adına beyanname verme (Devir beyanı) tarihi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmelidir.

• Değişikliğin meydana geldiği tarihten ilgili dönemin sonuna kadar olan dönem için yeni şirket adına Kurumlar vergisi beyanname verme süresi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmelidir.

Aynı şekilde, değişikliğin gerçekleştiği ayda yapılan teslim ve hizmetler ile diğer işlemlere ilişkin aylık KDV, Muhtasar ve Damga Vergisi Beyanları ise;

• Ayın başından değişiklik tarihine kadar olan dönem için nevi değiştiren şirket tarafından beyan edilir. Nevi değişikliği tarihinden ay sonuna kadarki dönem için ise nevi değişen yeni şirket tarafından beyan edilir.

Nevi değişikliğinde yeni şirket münfesih kurumun devir tarihindeki bilânço değerlerini bir bütün halinde devraldığı ve aynen bilânçosuna geçirdiği için bu şarlara uyularak yapılan devir işlemleri KDV Kanunu’nun 17/4-c maddesi uyarınca KDV’den istisnadır. Ayrıca devreden şirket tarafından indirilemeyen (sonraki döneme devreden) KDV yeni şirket tarafından;

• Nevi değişikliği gerçekleştikten sonra vereceği ilk KDV beyannamesinde, münfesih kuruma ait sonraki döneme devreden KDV yi önceki dönemden devreden KDV olarak gösterilmelidir.

Nevi değişikliği nevi değiştiren şirket açısından işi terk, yeni şirket açısından yeni işe başlama sayıldığı için

• Ba-Bs formları Ayın başından değişiklik tarihine kadar olan dönem için nevi değiştiren şirket tarafından. Nevi değişikliği tarihinden ay sonuna kadarki dönem için ise nevi değişen yeni şirket tarafından Ba Bs formları ayrı ayrı verilir.