İrsaliyeli fatura

Günümüzde birçok firmada uygulanan irsaliyeli fatura Maliye Bakanlığınca yayımlanan 211 seri nolu VUK Genel tebliği ile yapılan bir düzenlemeyle fatura ve sevk irsaliyesinin ayrı belgeler olarak değil, isteyen mükellefler açısından “irsaliyeli fatura” adı altında tek belge olarak düzenlenmesi ve kullanılması esasına dayanmaktadır.

Sattıkları mallar dolayısıyla Vergi Usul Kanununun 231 inci maddesinin 5 numaralı bendinin mükelleflere tanıdığı, malın tesliminden itibaren faturanın yedi gün içinde düzenlenmesi imkanından vazgeçerek, bu yükümlülüğü derhal yerine getirmek isteyen mükellefler, fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı düzenlemeksizin, diledikleri takdirde “irsaliyeli fatura” düzenleyebilmektedirler.

İrsaliyeli fatura kullanmayı tercih eden mükelleflerin dikkat etmeleri gereken konular maddeler halinde aşağıda sıralanmıştır.

1) “İrsaliyeli Fatura” uygulamasını seçen mükelleflerden mal satın alan mükelleflerin, bu malları taşımaları veya taşıttırmaları esnasında “irsaliyeli fatura” bulunması halinde, bunların “sevk irsaliyesi” düzenleme yükümlülükleri yoktur.

3) “irsaliyeli fatura”, mükellefler tarafından anlaşmalı matbaalarda fatura ölçülerinde bastırılacaktır. “İrsaliyeli Fatura”larını anlaşmalı matbaalarda bastırılması ve kullanılmasında “Vergi Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik” ve “164 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği” hükümlerine uyulacaktır. Bununla birlikte, “irsaliyeli fatura”nın altında, “Bu belgenin sevk edilen malla birlikte bulunması halinde ayrıca sevk irsaliyesi aranmaz.” ifadesine yer verilecektir.

4) Malı satan mükellefler “İrsaliyeli Fatura” yı en az üç örnek olarak düzenleyeceklerdir. En az üç nüsha düzenlenmeyen” irsaliyeli fatura”lar hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.

“İrsaliyeli Fatura”nın iki nüshası mutlaka malı taşıyan araçta bulundurulacak, yoklama ve denetimlerde “irsaliyeli fatura”nın iki nüshası da ibraz edilecektir. Denetim elemanları, kendilerine ibraz edilen “irsaliyeli fatura”nın bir nüshasına adını, soyadını ve ünvanını yazdıktan sonra tarih belirterek mühürleyip imzalayacak ve ilgiliye iade edecekler, diğer nüshasını da Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Vergi İstihbarat Şubesine gönderilmek üzere Vergi Dairesi Başkanlıklarına tevdi edeceklerdir.

5) “İrsaliyeli fatura” da; faturayı düzenleyenin adı, ticari ünvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası, malın nev’i, miktarı, fiyatı ve tutarı ile nereye ve kime gönderildiği; müşterinin adı, ticari ünvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, faturanın seri ve müteselsil sıra numarası, düzenleme tarihi ve saati ile anlaşmalı matbaa ile ilgili bilgilere yer verilecektir. Bu bilgilerin eksik olması halinde “irsaliyeli fatura” hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.

6) e-Fatura düzenlemek zorunda olan satıcılar satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıtıldığı hallerde, müstakilen sevk irsaliyesi de düzenlemek zorundadırlar

7)  e-Fatura kullanma zorunluluğunda bulunan mükelleflerin e-fatura uygulamasına başlamadan önce irsaliyeli fatura kullanmaları nedeniyle ayrı sevk irsaliyeleri olamayabilir. Bu mükellefler 232 seri nolu VUK Genel tebliği gereği fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı kullanabileceklerinden e-fatura kesmek zorunda oldukları satışları için ayrıca sevk irsaliyesi bastırmaları gerekmektedir.

8) Teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde ise, sevk irsaliyesinin alıcı tarafından düzenleneceği tabidir.