Sirkü 2008 Serbest Meslek Erbabında e belge uygulaması
Serbest meslek erbaplarının e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuzun bulunup bulunmadığı hususunda bazı tartışmalar ve tereddütler olmuştu.
Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Defterdarlığınca 27.06.2025 tarih ve E-11395140-105[VUK-3-4253]-798105 sayı ile verilen özelge ile konu netliğe kavuştu.
Söz konusu özelge aşağıda özetlendi.
“213 sayılı Vergi Usul Kanununun 236 ncı maddesi gereği;
“Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.”
Aynı Kanunun mükerrer 242 nci maddesi gereği, Hazine ve Maliye Bakanlığı, elektronik defter ve belge uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Anılan Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde Hazine ve Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması, bu kayıt ortamlarında saklanması veya ibraz edilmesi hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu yetkiye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin;
” IV.1. e-Fatura Uygulaması” başlıklı bölümünde;
“e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin, bu Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler, uygulamaya kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için genel hükümler çerçevesinde kağıt ortamdaki fatura (e-Arşiv uygulamasına dahil olanlar/dahil olma zorunluluğu getirilenler ise uygulamaya dahil oldukları/zorunluluklarının başladığı tarihten itibaren e- Arşiv Fatura) düzenlemek zorunda oldukları,”
– “IV.2. e-Arşiv Fatura Uygulaması” başlıklı bölümünde;
e-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olma izni alan mükellefler, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan kullanıcılara (vergi mükellefleri veya vergi mükellefi olmayanlar) düzenleyecekleri faturaları da elektronik ortamda e-Arşiv Fatura olarak oluşturacakları, alıcının talebine göre e-Arşiv Faturayı kağıt veya elektronik ortamda iletecekleri ve düzenleyene ait nüshayı ise elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edecekleri”
– “IV.4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması” başlıklı bölümünde;
“Serbest meslek erbapları tarafından mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için düzenlenen serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda düzenlenebilmesi amacıyla, Kanunun 236 ncı maddesine göre hali hazırda kâğıt ortamda düzenlenmekte olan ‘serbest meslek makbuzu’nun, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabının talebi doğrultusunda elektronik ortamda veya kâğıt olarak iletilebilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilecekleri,
– “IV.4.4. e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı bölümünde;
“Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarının bu Tebliğin ‘IV.4.5.’ numaralı bölümünde belirtilen sürelerde e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olması ve belirtilen tarihlerden itibaren serbest meslek makbuzlarını ‘e-Serbest Meslek Makbuzu’ olarak düzenlemelerinin zorunlu olduğu,
“Serbest meslek erbaplarından;
a) 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine,
b) 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna,
kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren bu Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemelerinin zorunluğu olduğu,
belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve düzenlemelere göre,
Serbest meslek faaliyeti nedeniyle fatura düzenleme yükümlülüğü bulunmadığından ve bu faaliyet için e- Serbest Meslek Makbuzu düzenlemesi gerektiğinden, e-Fatura Uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olunmaması nedeniyle serbest meslek erbabına düzenlenecek faturaların; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olan mükellefler tarafından e-Arşiv fatura, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükellefler tarafından ise 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “IV.2.4.3. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar” başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar da dikkate alınarak kâğıt ya da e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi gerektiği tabiidir. “
———————————
Hatırlatma:
Sirkülerimiz bilgilendirme amaçlı olup belirli bir konu hakkında genel çerçevede bilgi vermek amacını taşıdığından içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
Bu sirkümüzde yer verilen bilgiler yazının tarihi itibarıyla geçerli olup, yazı tarihinden sonra gerçekleşebilecek yasal değişiklikler, gelişecek uygulamalar ve yargı kararları ileride farklı düzenlemeleri ve değerlendirmeleri gerektirebilmektedir.
Bu nedenle konular ile ilgili karar vermeden önce profesyonel bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiye olunur.