Vergi İncelemesinde Yeni Usul ve Esaslar

Maliye Bakanlığı Gelir idaresince yayımlanan Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte, vergi incelemesinde yeni usul ve esaslar belirlendi.

Yönetmelikte Tüccarlar büyük ölçekli mükellefler ve küçük ve orta ölçekli mükellef diye iki gruba ayrılmış,

Büyük ölçekli mükellefler:

• Yıllık iş hacmi 21.500.000 TL,

• Aktif büyüklüğü 20.000.000 TL

veya

• Öz sermaye büyüklüğü 8.000.000 TL’nin

Üzerinde olanlar ile bu tutarlara bakılmaksızın

• Bankalar,

• Sigorta şirketleri,

• Finansal kiralama şirketleri,

• Faktöring ve finansman şirketleri,

• Sermaye piyasası kurumları ile bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya Bankacılık Kanunu’nda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ve

• Finansal holding şirketleri

Küçük ve orta ölçekli mükellefler ise yukarıdakiler dışında kalanlar olarak tanımlanmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nun 140. maddesinde, denetim elemanlarınca düzenlenen vergi inceleme raporlarının, işleme konulmak üzere ilgili vergi dairesine gönderilmeden önce, oluşturulan rapor değerlendirme komisyonları tarafından değerlendirilmesi öngörülmüştür.

Yönetmelikte yapılan düzenlemelere göre; Rapor değerlendirme komisyonları, Vergi inceleme raporlarını, vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu ile maddi hata ve usul hatası içerip içermediği, yönünden değerlendirilecek ve mevzuata uygun bulunması halinde, karar tutanağı ile birlikte ilgili birime iletecek ve ilgili birimce raporlar mükellefin vergi dairesine gönderilecektir.

Söz konusu yönetmelik hükümlerini özetleyecek olursak temel ilkelerin belli başlılarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkün.

İncelemelerde inceleme elemanlarınca;

• İnceleme görevinin verilmesinden itibaren en geç otuz gün içinde, incelemeye başlanacak,
• Vergi incelemesine, İncelemeye Başlama Tutanağı ile başlanacak,

• Vergi incelemelerine incelemeye tabi olanın iş yerinde, İş yerinin müsait olmaması veya başka zorunlu nedenlerle incelemenin iş yerinde yapılması imkânsız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse inceleme dairede yapılacak,

• Mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, işlem ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları veya gizli kalması gerekli diğer hususlar ifşa edilemeyecek,

• İnceleme tutanaklarına Varsa, ilgililerin itiraz ve mülahazaları ile ibraz ettikleri özelgeler ve belgeler eklenecek,

• Mükellefin hak ve hukuku gözetlenecek,

• Kamu hak ve hukukunun korunmasında gerekli özen gösterilecek,

• Mükelleflere karşı nazik, ölçülü ve mesleki saygınlığın gerektirdiği şekilde tutarlı davranılacak,

• İnceleme elemanı kurumunun amaçlarına ve misyonuna uygun davranacak,

• Görevin yerine getirilmesinde sürekli gelişim, saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, kamu yararı gözetmek, hesap verilebilirlik ve öngörülebilirlik esas alınacak,

• Tüm eylem ve işlemlerde yasallık, adalet ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket edilecek, tarafsızlığı engelleyecek herhangi bir etkiye izin verilmeyecek,

• Ödenmesi gereken vergi tutarı doğru olarak tespit edilecek,

• Gerekmesi halinde, mükellef lehine düzeltmelerin de yapılması sağlanacak,

Görevlerini, unvanlarını ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamayacak.